We weten dat we onszelf beter niet kunnen vergelijken met anderen, maar we doen het toch. Het is een menselijk en evolutionair mechanisme; het helpt ons om onze sociale positie te bepalen, te leren en onszelf te verbeteren. We willen weten waar we staan in de wereld, vooral in onze sociale wereld. En onszelf hebben we nu eenmaal bij ons, dus dat is makkelijk. Sociale media en de prestatiegerichte maatschappij versterken deze neiging tegenwoordig enorm.
Risico’s
Het grote gevaar schuilt in een onrealistische en selectieve vergelijking. Je vergelijkt jouw ‘achter de schermen’ met andermans ‘hoogtepunten’ (zeker op social media). Dit leidt tot onzekerheid, zelftwijfel, jaloezie en ontevredenheid, omdat je focust op wat je mist en vergeet wat je hebt. In deze vergelijking kan je wegdrijven van je eigen, unieke pad en kan een negatief zelfbeeld ontstaan. Je kunt jezelf op die manier echt verliezen in de vergelijking met de ander.
Jezelf niet meer vergelijken dan maar?
Ook hierin schuilt een risico. Zodra je jezelf niet meer vergelijkt met anderen, kun je weliswaar niet meer ‘slechter uit de vergelijking komen’, maar het verhindert je ook om je in anderen te herkennen. Je loopt het risico vast te lopen in je eigen referentiekader of egocentrisme.
Door te denken van: ‘ik ben zo anders dan de anderen dat vergelijken niet mogelijk is’ ontneem je jezelf de mogelijkheid van de ander als spiegel. Je sluit de deur voor inzicht, inspiratie en feedback over je eigen groei.
Erkennen van kwetsbare gevoelens
En, richt je op het erkennen van kwetsbare emoties in jezelf: durf aan jezelf toe te geven dat je je soms onzeker voelt (door de vergelijking), gekwetst, boos of jaloers. Erkenning van dit soort kwetsbare gevoelens haalt vaak de angel er al uit. Die scherpe pijn van jaloezie ontstaat nu eenmaal wanneer je je meet met de ander en het gevoel hebt tekort te schieten. Door dat gevoel te benoemen, haal je het uit de schaduw en kun je er rationeler naar kijken.
Negatief gedrag van mensen komt vaak voort uit emoties die ze bij zichzelf onderdrukt hebben, maar die toch hun weg naar buiten vinden. Denk bijvoorbeeld aan die ene vriend die volhoudt nooit boos te zijn, maar die je onverwacht venijnig de grond in boort met een glimlach: ‘Kijk gerust hoe ík het doe, daar kun je een voorbeeld aan nemen.’ Dit is een vorm van vergelijken die leidt tot projectie: de ander moet kleiner gemaakt worden om zelf groter te lijken.
Elke emotie vertelt een verhaal
Vergeet niet dat deze emoties je iets te vertellen hebben. Als je een rotgevoel krijgt van iemand, dan zit daar waarschijnlijk iets achter. Vraag je af: wat raakt de vergelijking in mij? Voel ik me minderwaardig, en waar komt dat vandaan? De emotie is dan een gids die wijst naar een onvervulde behoefte of een waarde die voor jou belangrijk is. Gebruik dit inzicht om je eigen pad en doelen scherper te krijgen, in plaats van de ander te veroordelen of jezelf de put in te praten.
“Emoties zijn als richtingaanwijzers”
De volgende keer dat iemand je een rotgevoel geeft, vraag je dan af: waar probeert deze emotie me naar toe te leiden, en is dat écht wat ik wil? Uiteindelijk is de vergelijking pas echt waardevol als je het inzicht gebruikt om je eigen unieke pad vol overtuiging te bewandelen.
___________________
Verder lezen:
Related Posts
De Bodem van Vervreemding
Drie levensbronnen test
